Lectuurfiches

Hier vind je de lectuurfiches van alle boeken die ik het afgelopen jaar gelezen heb.


Blauw is bitter – Dirk Bracke

  Korte inhoud

De stad Manilla is de grootste angst van een kind dat opgroeit in armoede in de buurt van deze stad. De stad loopt over van bars waarin de prostitutie de grootste winsten opbrengt. Lina is twaalf wanneer haar grootste angst werkelijkheid wordt. Haar vader verkoopt haar, uit pure wanhoop, aan Max, de eigenaar van een bar in Manilla. Hier moet Lina in één klap volwassen worden omdat ze verplicht wordt zich te prostitueren. Al snel heft Lina door dat meewerken de snelste weg naar vrijheid is, maar dit loopt echter niet zonder veel tegenslagen en teleurstellingen.

Waar en wanneer?

Het verhaal speelt zich af in Manilla, de hoofstad van de Filipijnen.
Wanneer het verhaal zich situeert wordt niet expliciet vermeld.

Appreciatie

Toen ik hoorde dat we twaalf jeugdboeken moesten lezen, dacht ik meteen terug aan Dirk Bracke. Toen ik zelf een jaar of dertien was, las ik niets anders dan zijn boeken.
Aangezien de lectuurlijst zeer gevarieerd moet zijn was het dus moeilijk om het beste boek in zijn reeks eruit te kiezen. Ik koos voor ‘Blauw is bitter’ omdat dit verhaal het meeste een ‘ver-van-mijn-bed-show’ is. Ik kan mij als vlaams meisje geen leven als jonge prostituee in de arme buurten van de Filippijnen voorstellen. Het lezen van dit boek maakte me alert op het feit dat dit wel degelijk in het echt gebeurt. Het boek laat aan tieners zien dat het niet voor elk meisje van hun leeftijd rozengeur en maneschijn is. Dirk Bracke raakt tienermeisjes daar waar ze het zwakste voor zijn. Hij neemt ze mee in de leefwereld van leeftijdsgenoten en maakt het zo realistisch dat de meeste tienermeisjes ook gaan nadenken na het lezen van deze boeken. Nu ik 8 jaar ouder ben en het boek nog eens gelezen heb, denk ik er nog steeds hetzelfde over. Het boek raakt me nog steeds op dezelfde manier als toen.

Didactische verwerking

 Ik zou dit boek zeker klassikaal laten lezen in een tweede of derde middelbaar.
Als didactische verwerking zou ik eerst en vooral op zoek gaan naar een film of documentaire over deze situaties. Er moet natuurlijk wel op gelet worden dat de documentaire niet te extreem is en dat de leerlingen niet getraumatiseerd worden. De documentaire moet net genoeg informatie geven zonder te veel echte beelden te laten zien. Na de documentaire zou ik de leerlingen in groep laten brainstormen over een andere uitweg voor Lina. Ik zou ze laten reflecteren over hoe Lina op een andere manier aan dit leven kan ontsnappen dan de manier waarop ze nu ontsnapt. Deze uitweg mogen ze dan opschrijven en telt als schrijfopdracht. Ze maken zogezegd een nieuw einde voor het boek. Als derde opdracht zou ik ze wat opzoekwerk laten doen over andere streken en landen waar dit probleem voorkomt. Met deze opdracht kunnen ze het boek actualiseren en krijgen ze er een beeld van dat dit in het echte leven ook gebeurt.


Moord op een schilderij – Hilde E. Gerard

 Korte inhoud

In een Antwerps museum wordt de directeur van dat museum vermoord. Het blijkt dat deze moord afgebeeld was op één van de schilderijen in het museum. Niet alleen de politie ontdekt dit maar ook Luuk en Titiana hebben dit door. De zoektocht naar de moordenaar begint vanaf hier. Zowel de politie als Luuk en Titiana gaan op zoek achter de waarheid over deze moord. De kunstenaar die de schilderijen geschilderd heeft waarop de moord is afgebeeld is natuurlijk eerste verdachte en tevens ook de vader van Titiana. Als je dan ook weet dat de directeur van het museum de stiefvader van Titiana was, zit het spel helemaal op de wagen. Een helse zoektocht naar de waarheid begint en moord na moord wordt gepleegd. Het is een kwestie van snel zijn om als eerste de waarheid te ontdekken.

Waar en wanneer?

Het verhaal speelt zich af in het centrum van Antwerpen.
Het is gesitueerd binnen de context van de hedendaagse leefwereld.

Appreciatie

Als je tussen de volwassenenliteratuur “The Da Vinci Code” hebt gelezen dan keer je met deze jeugdroman een beetje terug naar dat verhaal. Het boek is spannend en neemt je mee in een zoektocht naar de dader. Het doet je mee nadenken en laat je zelf puzzelen om de dader te vinden. Het leuke aan dit boek was dat ik me er meer in kon inleven door de echtheid wat de omgeving betreft. Het boek neemt je mee door heel Antwerpen en doordat je jezelf kan localiseren wordt het nog echter en nog spannender. Het boek wordt leuk en interessant gemaakt omdat de moord vanuit verschillende personages wordt bekeken. We vormen zo al sneller een beeld van wie het niet gedaan kan hebben en het is leuk om een streepje voor te zijn op de speurders in het boek. Het wordt ook wat ingewikkelder en niet al te doorzichtig door het gebruik van dezelfde initialen van verschillende personages waardoor de waarheid achter halen net iets moeilijker wordt. Dit boek neemt jongeren mee in een heus avontuur en bereidt hen voor op hun verdere leeservaringen.

Didactische verwerking

Met dit boek kan veel gedaan worden en men kan hier vooral leuke dingen mee doen. Dit boek is ideaal om jongeren te motiveren om te blijven lezen. Ik zou de aanbreng van dit boek alvast inkleden aan de hand van een levensecht cluedo-spel. Ik wil hiermee buiten de terreinen van het klaslokaal gaan en een natuurlijke omgeving opzoeken zoals een veld of een bos. Een levende cluedo is leuk om te doen en vooral ook niet moeilijk om in elkaar te steken. De jongeren worden opgewarmd en door dit spel wordt hun creativiteit en nieuwsgierigheid aangewakkerd. Na dit spel gespeeld te hebben kan je hen het boek laten lezen. Voor de naverwerking na de leesfase heb je nog steeds tal van mogelijkheden. Ik denk dat het hierbij leuk is om na dit boek rond informatieve teksten te gaan werken. We kunnen enkele verhalen uit de krant halen waar enig onderzoekswerk aan te pas komt. Op deze manier leren de jongeren omgaan met de actualiteit en met deze tekstsoort. Men kan hier ineens de kenmerken van informatieve teksten ontdekken en hier een theoretisch stuk over geven. Aan de hand van de krantenartikels moeten zij dan een argumenterende tekst schrijven over hoe zij de zaak zouden oplossen en wie volgens hen de dader is. We kunnen eindigen met een klasdiscussie in de vorm van een rechtszaak om de moord op te lossen.


Lopen voor je leven – Els Beerten

 Korte inhoud

Noor wordt bijna 18 jaar wanneer ze beslist om de marathon te lopen. In haar tijd echter is dit geen efficiëntie aangezien vrouwen nog maar net worden toegelaten om aan een marathon deel te nemen. Noor heeft haar toevlucht in het lopen gezocht om te ontsnappen aan haar verleden. Achteraf blijkt het niet echt een ontsnapping aan het verleden te zijn maar een confrontatie waardoor ze het verwerkingsproces kan starten. Het boek beschrijft haar ervaringen als talentvolle hardloopster en de aanloop naar haar grote droom. Noor gelooft eerst niet in haar talent en wil enkel lopen om haar verleden te vergeten. Na talrijke aanmoedigingen van haar omgeving en na talrijke wedstrijden, die ze wint, geraakt Noor dan toch overtuigd van haar talent. Ze gaat de confrontatie aan met het verleden en krijgt meer vertrouwen als loopster.
Waar en wanneer?

Het verhaal speelt zich af in Nederland in de tijd waarin het verbod op vrouwen in de marathon is opgeheven.

Appreciatie

Toen ik de achterflap las, sprak het boek me niet zo aan wat het onderwerp betreft. Toen ik het ben gaan lezen werd het wel leuk aangezien ik me bijna direct kon inleven in de gedachten van het hoofdpersonage. Hoewel ik zelf niet sportief ben aangelegd kon ik me wel vinden in haar gedrevenheid om de sport te beoefenen. Vooral het eerste deel waarin ze een uitweg zoekt om haar verdriet en angst in kwijt te kunnen en deze vindt in het lopen. Dat was heel herkenbaar uit mijn eigen puberteit. De manier waarop het verhaal opgebouwd is vond ik ook zeer goed. Je komt maar stapje voor stapje te weten wat er in het verleden gebeurd is en dat maakt dat je het verhaal in één trek wilt uitlezen.

Didactische verwerking

Aansluitend bij dit boek is het interessant om in te pikken op hun eigen leefwereld. Een driestappeninterview bij het verwerken van vragen en stellingen rond dit boek lijkt me dan ook zeer geschikt.
Het algemeen idee van een driestappeninterview is: Leerkracht formuleert een vraag. In duo’s: leerling A interviewt leerling B over de vraag. Daarna interviewt leerling B leerling A. Dan volgt een rondje in een groep van vier leerlingen. Ieder vertelt wat voor hem de uitkomsten van het interview waren. A vertelt wat B heeft gezegd enz. Afronding met klasgesprek.
Binnen het thema van het boek kan je rond twee dingen werken. Ofwel bouw je vragen op rond het waarmaken van dromen en het uitleven van talenten, ofwel werk je iets meer rond taboeonderwerpen en ga je voor gesprekken rond traumatische ervaringen en hoe leerlingen hier mee omgaan.


De honden van Aktaioon – Anthony Horowitz

 Korte inhoud
De honden van aktaioon is een boek waarin verschillende griekse mythen verteld worden.  De bekendste mythen worden verteld in een tiental bladzijden per mythe. Hij maakt de mythen wel veel luchtiger en grappiger om zo het lezen ervan leuker en makkelijker te maken. Jongeren maken op deze manier kennis met Athene, Persephone, de minotaurus, Paris, Pandora, Achilles enz. Zonder hierbij verveeld te geraken. Op deze manier krijgen jongeren een zekere culturele bagage mee zonder zich te storen aan de educatieve waarden van de inhoud. Doordat het leesgenot zo hoog ligt merkt de jongere nauwelijks dat hij eigenlijk aan het leren is.

Waar en wanneer?
De verschillende verhalen spelen zich allemaal af in de Griekse oudheid. 

Appreciatie
Aangezien ik geen Horowitz fan ben, zag ik er tegenop om het boek te lezen. Maar al na de twee pagina’s verraste Horowitz mij. Hoewel dit een jongerenboek is, heeft het mij veel bijgebracht. Elke keer als ik een bladzijde omsloeg ontdekte ik iets dat ik nog niet wist. Ik had wel wat kennis over de Griekse mythen maar nu ontdekte ik ze op een andere manier. Ik kende deze mythen vooral  van mijn lessen in het secundair onderwijs en verder. Het is de eerste keer dat ik deze mythen ontdekte vanuit leesplezier en ik moet eerlijk toegeven dat ik dat wel leuk vond. Ik heb ook meer onthouden van de mythen dan in de schoolbanken omdat deze veel luchtiger en speelser gebracht worden in het boek. Wat me tegenviel aan dit boek was dat het te snel uit was. Toen ik aan de laatste pagina’s zat, wilde ik echt meer te weten komen. Het boek wakkert de nieuwsgierigheid bij jongeren echt aan. Althans dat deed het boek toch met mij.

Didactische verwerking
Met dit boek kan de interesse voor Griekse mythen aangewakkerd worden. De leerlingen worden ingedeeld in groepjes van 2 à 3 personen. De bedoeling is dat ze per groep een mythe kiezen die hen het meeste aanspreekt. De bedoeling van het groepswerk is dat de leerlingen zich gaan verdiepen in hun mythe en dit uiteindelijk komen presenteren in de klas. Het belangrijke is hier dat we leesplezier koppelen aan leerstof. We laten de groepen vrij om de mythe van hun interesse te kiezen. Ik verwacht als leerkracht een presentatie met kennis-inhoud maar ik wil er ook een aspect insteken dat het leesplezier toch aanwakkert. Ze presenteren hun mythe aan de hand van een webquest. Ze zoeken online informatie over de mythe van hun keuze en geven ons een presentatie van een vijftal minuten over de achtergrond van deze mythe. We maken in de klas een uur vrij om deze webquest te maken en de volgende les komen de presentaties aan bod. De presentatie wordt afgerond met een rollenspel. Ze steken een kort rollenspel in elkaar waarin ze de moraal van de mythe weergeven. De bedoeling is dat ze dit doen met taferelen uit hun eigen leven en dus niet de mythe gaan naspelen.


Aan de rivier – Steven Herrick

 Korte inhoud
Dit boek is geen traditioneel verhaal. Het boek is geschreven in gedichtvorm. Elk hoofdtukje vormt een apart gedicht. Het verhaal gaat over twee broers die hun moeder verloren zijn. Ze wonen in een verlaten dorpje in Australië. Het is een droevig verhaal over verdriet en eenzaamheid. Als Harry (één van de twee broers) nog iets van zijn leven wil maken zit er maar één ding op: weggaan uit het dorp.

Waar en wanneer?
Australië, ergens begin 20ste eeuw. 

Appreciatie
Ik moet bekennen dat ik dit boek niet heb uitgelezen. Toen ik de achterflap las vond ik het een heel interessant onderwerp. Dit was echt het genre waar ik van hou. Toen ik echter tien bladzijden lang aan het lezen was, stak het boek me heel hard tegen. Omdat ik het boek een kans wou geven, las ik nog tien bladzijden verder. Toen heb ik het opgegeven. Ik kreeg geen vat op het verhaal net omdat het boek in gedichtvorm was gegoten. Het boek wordt hierdoor niet hard genoeg uitgediept en dat vond ik niet aangenaam. Het leest wel snel omdat het korte zinnen zijn en geen volle bladzijden maar toch krijg je er geen echte rode draad in. Ik had geen houvast aan dit boek en merkte dat ik dat wel nodig had. Het is echter niet zo dat de gedichten niet samenhangend zijn want er zit wel degelijk een verhaallijn in, maar mij sprak het echt niet aan.

Didactiche verwerking
Rond dit boek wil ik een soort van klasproject maken.  Het boek bestaat uit verschillende gedichten die samen één verhaal vormen. Ik wil met de klas ook zo een boek maken. Eerst hou ik een brainstorm met de klas over een thema. Op deze manier stemmen ze unaniem het thema voor hun eigen boek. Eens het thema gekozen is wordt er een volgorde opgesteld met wie wanneer een gedicht gaat schrijven. Elke week levert er iemand een gedicht af dat aansluit op het verhaal. Het eerste gedicht schrijven we klassikaal zodat iedereen inbreng heeft gehad aan de start van het verhaal.  Dan gaat het verhaal van leerling naar leerling om zo tot een heel verhaal te komen bestaande uit gedichten die de leerlingen zelf geschreven hebben. Het verhaal wordt telkens om de zoveel tijd besproken zodat de klas telkens samen kan bijsturen als ze het verhaal anders willen zien evolueren. Deze sessies gebeuren altijd aan de hand van brainstormsessies.  Op het einde van het project ontwerpen we klassikaal een cover voor het boek. De klas wordt ingedeeld in groepjes van 4 personen. Elk groepje maakt een eigen cover en later wordt klassikaal gestemd welke cover we gebruiken voor het boek. Als leerkracht maak ik voor elke leerling een bundeltje van het verhaal met de gekozen cover.


De hemel heb je al - Daniel Billiet

 Korte inhoud
‘De hemel heb je al’ is een gedichtenbundel van Daniel Billiet. Hij heeft in deze bundel allemaal gedichten samengebracht over moeders.  Ze handelen over verschillende situaties en verschillende relaties met moeders.  Het gaat over alledaagse handelingen in het leven waar moederd bij te pas komen.  Herinneringen aan hoe  ze je troostte, hoe ze je waste, hoe ze je wakker maakte, … . Hierbij verschilt van gedicht tot gedicht ook de band die je met je moeder had. Sommige gedichten gaat over lieve moeders en nauw contact, andere gedichten gaan over moeders die je amper kende, die niet zorgend waren. Als kind kan je wel een gedichtje vinden die een levensechte herinnering bij je oproept als je dit bundeltje leest.
Appreciatie
Het boekje is niet dik en de gedichtjes zijn niet zo lang. Dat maakt dat het leuk is om het boekje vast te nemen en er telkens één gedichtje uit te lezen. Mijn mening over de gedichtjes verschilt van gedicht tot gedicht. In sommige gedichten gebruikt de schrijver zijn woorden echt goed. Hij speelt met de woorden en maakt gedichten over moeders met woorden die moeders typeren zoals wasgoed, poetsen, schrobben,… .  Andere gedichten zijn dan weer te moeilijk geschreven. Dan geraakte ik niet in het gedicht. Het was dan moeilijk te begrijpen en ook zeer moeilijk te herkennen.  De meeste gedichtjes hebben een beetje een triestige noot waardoor ik ze ook minder graag las. Ik denk dat als je over moeders schrijft , je dan wel liever en vrolijker mag zijn. Nu lijkt het soms of moeders kwaadaardige wezens zijn die je het leven zuur maken. Mijn ervaringen met mijn mama bewijzen het tegendeel dus ik ben vaak niet akkoord met wat de schrijver zegt.
Didactische verwerking
In de klas worden enkele gedichten  uit deze bundel gelezen. Het is hier interessant om achteraf via de gedichten bij de kinderen heel wat gevoelens naar boven te halen. We houden eerst een korte vragenronde over wat ze bij de gedichten voelen. We bespreken dit gedicht per gedicht. Daarna horen we achter gelijkaardige situaties. Wat herken je, wat herken je niet. Zo haal je bij de leerlingen misschien dingen naar boven die ze wel eens kwijt willen. Het helpt de klassfeer ook vooruit op deze manier. Als iedereen dingen herkent heeft in de gedichten dan moeten de leerlingen eens nadenken over hun favoriete kenmerk van hun mama. De bedoeling is dat ze dit even kort opschrijven en dat ze dit dan klassikaal meedelen. De kinderen gaan dan merken dat dat vaak overeenkomt of gaan misschien nadenken over dingen die bij hun mama nog niet is opgevallen. Als dit gebeurd is dan kiezen de kinderen een kenmerk van een andere leerling die ze bij hun mama eens gaan onderzoeken. Ze krijgen de opdracht om hier tegen de volgende les op te letten. Zo kunnen we de volgende les overlopen wat bij elke leerling is opgevallen.

Allemaal willen we de hemel - Els Beerten



Korte inhoud
Jef en Ward zijn beste vrienden. Ward is verliefd op Renée, de zus van Jef. Samen leven ze midden in WO II. Jef en Ward dromen ervan om helden te worden. Op een dag krijgen Jef en Ward het voorstel om voor hun vaderland te gaan strijden. Er wordt misbruik gemaakt van hun naïviteit en maken hen wijs dat ze aan de kant van België zullen staan. Later blijkt echter dat ze ingezet worden als soldaten van het Duitse leger. Ward vertrekt, Jef blijft thuis. Op dit moment stort de wereld van Ward, Jef en Renée in en gebeuren er gruwelijke dingen.
Waar en wanneer?
België 1943
Appreciatie
Ik leest absoluut niet graag oorlogsverhalen. Toen ik dit boek moest lezen voor het boekenproject was dit dus met veel tegenzin. Toen ik zag hoe dik het boek was, groeide de tegenzin nog meer. Met veel moed zette ik me het lezen. Als na 20 pagina’s was ik volledig meegesleept. Dit verhaal gaat over meer dan oorlog alleen. Het gaat over vriendschap, liefde en vooral over moed.  Dit boek nam me mee de geschiedenis en op sommige momenten leek het zelfs alsof ik me zelf midden in de oorlog bevond. Het boek heeft me ontroerd en ik heb er zelfs enkele tranen bij gelaten. Het boek telt ongeveer 500 pagina’s maar ik heb van geen enkele pagina spijt ze gelezen te hebben. Ik wist niet wat voor impact de oorlog op mensen kon hebben maar dit boek heeft me een stukje onthuld van iets wat ik nooit echt zal kunnen weten.
Didactiche verwerking
De leerlingen lezen het boek en kiezen elks een personage. Alle personen met hetzelfde personage gaan bij elkaar zitten en krijgen een placemat. Ze schrijven ieder  op hun deel van de placemat de gevoelens waarmee ze het personage kunnen beschrijven. De bedoeling is dat ze dan achteraf de gemeenschappelijke gevoelens op het midden van de placemat schrijven. Als ze dit gedaan hebben gaan ze een identificatiefiche maken met het midden van de placemat. Ze maken samen een beschrijving van het personage waarin ze zoveel mogelijk gevoelens in beschrijven. Ze werken de fiche uit en dan moeten ze het personage klassikaal voorstellen. Dit moeten ze doen door de gevoelens uit te beelden. De klas tracht dan te raden welk gevoel er wordt uitgebeeld en waarom dit bij dat personage hoort. Als alles is uitgebeeld dan moeten de leerlingen een gevoel kiezen dat uitgebeeld is waar ze zichzelf in kunnen vinden. Ze moeten dan trachten te achterhalen wat ze gemeen hebben met het personage.